“จุดเน้นคุณภาพผู้เรียน จุดเปลี่ยนการปฏิรูปการศึกษาไทย”

“จุดเน้นคุณภาพผู้เรียน จุดเปลี่ยนการปฏิรูปการศึกษาไทย” เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2553 กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศจุดเน้นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน เส้นทางสู่ความสำเร็จการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง (พ.ศ.2551-2561) ณ โรงแรมแอมบาสเดอร์ กรุงเทพฯ เรื่องสำคัญที่โรงเรียนควรรับทราบ       กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศจุดเน้นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน เส้นทางสู่ความสำเร็จการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง (พ.ศ.2551-2561)ที่มุ่งเน้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใน 4 ใหม่ ได้แก่ การพัฒนาคุณภาพคนไทยยุคใหม่ ครูยุคใหม่ สถานศึกษาและแหล่งเรียนรู้ใหม่ และระบบบริหารจัดการใหม่ ที่มุ่งหวังพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนเก่ง คนดี และมีความสุข เป็นคุณภาพของเด็กไทยในอนาคต เป็นผู้ที่มีความสามารถ คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น ก้าวไกลสู่สากล และมีความเป็นพลเมืองที่สมบูรณ์

จุดเน้นการพัฒนาผู้เรียน คือ คุณภาพในตัวผู้เรียนที่มีความครอบคลุมในด้านความสามารถและทักษะ
ตลอดจนคุณลักษณะที่จะช่วยเสริมให้ผู้เรียนมีคุณภาพบรรลุตามเป้าหมายของหลักสูตร
ซึ่งกำหนดไว้ ดังนี้

1.  ความสามารถและทักษะของผู้เรียน

• ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 3 มีความสามารถอ่านออก เขียนได้
  คิดเลขเป็น มีทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต
  และทักษะการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย
• ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 – 6 มีความสามารถอ่านคล่อง เขียนคล่อง
  คิดเลขคล่อง มีทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน ทักษะชีวิต
  และทักษะการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย
• ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 – 3
  มีความสามารถในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง
  ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้  มีทักษะการคิดขั้นสูง  ทักษะชีวิต
  และทักษะการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย
• ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 – 6
  มีความสามารถในการแสวงหาความรู้เพื่อการแก้ปัญหา 
  ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้  ความสามารถใน  การใช้ภาษาต่างประเทศ
  (ภาษาอังกฤษ) มีทักษะการคิดขั้นสูง  ทักษะชีวิต
  และทักษะการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์ตามช่วงวัย

2.  คุณลักษณะมุ่งเน้นให้ผู้เรียนทุกระดับชั้นมีความเป็นพลเมือง รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่างพอเพียง มุ่งมั่นในการทำงาน รักความเป็นไทย และมีจิตสาธารณะ ซึ่งเป็นคุณลักษณะที่กำหนดไว้ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมีคุณลักษณะที่ต้องเน้นเป็นการเฉพาะในแต่ละช่วงวัยและพัฒนาต่อเนื่องในทุกช่วงชั้น ดังนี้

• ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 3 เน้นความใฝ่ดี
• ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 – 6 ใฝ่เรียนรู้
• ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 – 3 อยู่อย่างพอเพียง
• ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 – 6 มีความมุ่งมั่นในการศึกษา และการทำงาน

สพฐ. ได้กำหนดยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อนหลักสูตร การจัดการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล โดยมีจุดเน้นการพัฒนาผู้เรียนเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนผ่านยุทธศาสตร์ 4 ยุทธศาสตร์ ดังนี้

• ยุทธศาสตร์ที่ 1 เพิ่มขีดความสามารในการเรียนรู้
• ยุทธศาสตร์ที่ 2 กระตุ้น เร่งรัด การนำจุดเน้นสู่การปฏิบัติ
• ยุทธศาสตร์ที่ 3 สร้างความพร้อมให้ครู บุคลากรทางการศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน
• ยุทธศาสตร์ที่ 4 สร้างความเข้มแข็งการกำกับ ติดตามการพัฒนาผู้เรียน

เป้าหมายการพัฒนาคุณภาพตามจุดเน้น
นักเรียนทุกคนมีความสามารถ ทักษะ และคุณลักษณะตามจุดเน้นแต่ละช่วงวัย

ตัวชี้วัดความสำเร็จ

1. ร้อยละของผู้เรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานที่มีคุณภาพตามจุดเน้น
2. ระดับความสำเร็จของการนำจุดเน้นในการพัฒนาผู้เรียนสู่การปฏิบัติ
3. ระดับความสำเร็จของสถานศึกษาที่จัดการเรียนรู้ได้สำเร็จตามจุดเน้น
4. ระดับความสำเร็จของเขตพื้นที่การศึกษาในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนได้ตามจุดเน้น

บทบาทของสถานศึกษาเพื่อการขับเคลื่อนจุดเน้นสู่การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

1. จัดทำฐานข้อมูลผู้เรียน โรงเรียนตามจุดเน้น
2. ศึกษาบริบทใน/นอกโรงเรียนเพื่อจัดทำแหล่งเรียนรู้ (สถานที่/บุคคล)
3. ปรับ/ออกแบบตารางเรียน จัดการเรียนการสอนให้เอื้อต่อการพัฒนาผู้เรียนตามจุดเน้น
4. ให้ความสำคัญการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
5. จัดทำรายงานความก้าวหน้าของผู้เรียนตามจุดเน้น

ตัวชี้วัดภาพความสำเร็จระดับโรงเรียนของจุดเน้นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน

• ระยะที่ 1 เริ่มต้นค้นวิเคราะห์ (ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2553)
  
  • มีข้อมูลผู้เรียนรายบุคคล ครบถ้วน พร้อมใช้
  • มีแผนพัฒนาผู้เรียนตามจุดเน้นที่ชัดเจน ปฏิบัติได้
  • มีฐานข้อมูลแหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียนเพียงพอ
  • มีตารางเรียนที่ยืดหยุ่นตามจุดเน้น
  • มีกิจกรรมการเรียนรู้ทั้งในและนอห้องเรียน โดยมีกิจกรรมการเรียนรู้นอกห้องเรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ 30 ของเวลาเรียน
  • มีเครื่องมือวัดและประเมินผลที่หลากหลาย ครอบคลุมตามจุดเน้น
• ระยะที่ 2 บ่มเพาะประสบการณ์ (ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2554)
  
  • ผู้เรียนได้สำรวจ สืบค้นทำโครงงาน โครงการจากแหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียน
  • ครูใช้แหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียนอย่างคุ้มค่า
  • จัดบรรยากาศให้เอื้อต่อการเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียน
  • ชุมชนเข้าใจ ร่วมมือ สนับสนุนกิจกรรมการเรียนรู้
  • ครูพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้/สื่อ อย่างมีประสิทธิภาพ
  • มีการนำผลการพัฒนาผู้เรียนตามจุดเน้นมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้
• ระยะที่ 3 สานต่อองค์ความรู้ (ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2554)
  
  • มีการนำผลการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาใช้ในการปรับปรุงกิจกรรมการพัฒนาผู้เรียน
  • มีผลการวิจัยและพัฒนาคุณภาพผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง
  • มีรายงานผลความก้าวหน้าในการพัฒนาผู้เรียน
  • มีการสร้างเครือข่าย/แลกเปลี่ยนเรียนรู้
• ระยะที่ 4 นำสู่วิถีคุณภาพ (ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2555)
  
  • มีนวัตกรรมการบริหารเพื่อพัฒนาผู้เรียนตามจุดเน้น
  • มีนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ตามจุดเน้น
  • มีเครื่องมือวัด/ประเมินผลการพัฒนาผู้เรียนที่มีคุณภาพ
  • มีการเผยแพร่การวิจัยและผลการพัฒนาผู้เรียน
• ระยะที่ 5 มีวัฒนธรรมการเรียนรู้ใหม่  (ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2555)
• ผู้เรียนเรียนรู้อย่างมีความสุข มีความสามารถ ทักษะ และคุณลักษณะตามจุดเน้น
• มีวัฒนธรรมการเรียนรู้ใหม่
• ครูเป็นครูมืออาชีพ
• โรงเรียนมีการจัดการความรู้
• มีเครือข่ายร่วมพัฒนาที่เข้มแข็ง
• สาธารณชนยอมรับ และมีความพึงพอใจ

จินตนา สุขสมแดน
สรุปจากเอกสาร ROADMAP
จุดเน้นสู่การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน เพื่อการขับเคลื่อนหลักสูตร การจัดการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

สามารถ DOWNLOAD เอกสารได้จาก http://www.curriculum51